Διεθνής διάκριση σε Έλληνες αρχιτέκτονες στην Έκθεση Σκηνογραφίας και Θεατρικής Αρχιτεκτονικής

Το Χρυσό μετάλλιο Θεατρικής Αρχιτεκτονικής κέρδισε η ελληνική συμμετοχή στην Έκθεση Σκηνογραφίας και Θεατρικής Αρχιτεκτονικής, που διοργανώθηκε στην Πράγα (Prague Quadrennial 2011).
Η Ελλάδα, στη φετινή διοργάνωση εκπροσωπήθηκε στο διαγωνιστικό τμήμα της θεατρικής αρχιτεκτονικής με την παρουσίαση δύο θεάτρων:
Της Νέας Σκηνής του Εθνικού Θεάτρου, που σχεδιάστηκε από το Γραφείο75 (αρχιτέκτονες Στέφανος Πάντος και Ανδρέας Σκούρτης) και το Machine Theatre, από το γραφείο Flux Office (αρχιτέκτονες Θανάσης Δεμίρης και Εύα Μανιδάκη) που πρόκειται να δημιουργηθεί στον Κεραμικό.
Κοινός θεματικός άξονας ήταν η μεταβλητότητα του χώρου ως στοιχείο της σύνθεσης και η συνύπαρξή τους με παλαιότερα κτίσματα, όπως συμβαίνει με το διατηρητέο του Τσίλερ για τη Νέα Σκηνή και με αρχαιολογικά ευρήματα για το Μachine Τheatre. Στην εποχή που ζούμε, «τι θα μπορούσε να είναι ένα θέατρο από εδώ και πέρα» («What s Theater Next?), ήταν το ερώτημα στο επίσημο διαγωνιστικό κομμάτι της θεατρικής αρχιτεκτονικής. «Κάποιοι επέλεξαν να απαντήσουν με κτίρια τα οποία δεν είναι θέατρα. Εμείς αποφασίσαμε να απαντήσουμε με κτίρια (Νέα Σκηνή- Machine Theatre), που συνεχίζουν να είναι θέατρα, αλλά έχουν μία πολύ σημαντική διμορφία:
Είναι μικρής κλίμακας μεν, αλλά μέγιστης μεταβλητότητας», ανέφερε ο ένας από τους νικητές, Ανδρέας Σκούρτης.
Μιλώντας για τη Νέα Σκηνή, ανέφερε: «Σκοπός μας ήταν να δημιουργήσουμε ένα ευέλικτο αρχιτεκτονικό περιβάλλον, που γίνεται υποστηρικτικό εργαλείο για τη σκηνογραφική σύνθεση από τα πρώτα στάδια μιας παραγωγής, προσφέροντας τη δυνατότητα της επιλογής της επιθυμητής διάταξης του θεάτρου στον σκηνογράφο και τον σκηνοθέτη».

Σύμφωνα με τον κ. Σκούρτη, το ελληνικό περίπτερο στην έκθεση θεατρικής αρχιτεκτονικής είχε και διαδραστική λειτουργία. Ο επισκέπτης είχε τη δυνατότητα να «παίξει» με τη Νέα Σκηνή του Εθνικού φτιάχνοντας το δικό του θέατρο, ανάλογα με το πού θα τοποθετούσε τα καθίσματα.

Σε ερώτηση για το πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος ενός αρχιτέκτονα σε ένα σύγχρονο θέατρο, ο κ. Σκούρτης ανέφερε: «Η νέα γενιά θεατρικών κτιρίων για να μπορέσει να υπάρξει λειτουργικά και οργανικά στη σύγχρονη θεατρική πραγματικότητα, πρέπει να μπορεί να απαντάει στο κατά πόσο η θεατρική αρχιτεκτονική μπορεί να λειτουργήσει σε σχέση με τη σκηνογραφία και τη σκηνοθεσία. Στη Νέα Σκηνή κυριαρχεί η μεταβλητότητα των διατάξεων, ενώ η αρχιτεκτονική της λειτουργεί ως χρήσιμο εργαλείο για τους σκηνογράφους και τους σκηνοθέτες, με την έννοια ότι μπορούν να δημιουργήσουν ένα τελείως διαφορετικό θέατρο, μέσα στο ίδιο το θέατρο».

Σχετικά με το ρόλο που παίζει ο χώρος σε σχέση με το είδος της παράστασης που φιλοξενεί, ο Ανδρέας Σκούρτης εξηγεί πως «είναι θεμελιώδους σημασίας». «Η αρχιτεκτονική ενός χώρου είναι αυτό που παίζει πρωτίστως ρόλο σε ό,τι έχει να κάνει με τη σκηνοθεσία και τη σκηνογραφία. Σε έναν χώρο σαν τη Νέα Σκηνή, με τη μεταβλητότητα που έχει, οι αποφάσεις για τη σκηνοθεσία και τη σκηνογραφία μιας παράστασης ξεκινάνε από τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η αρχιτεκτονική. Δηλαδή, με ποια διάταξη θα μπουν τα καθίσματα και ποια θα είναι η σχέση θεατή και ηθοποιού (αν θα είναι μετωπική, αμφιμέτωπη, σε σχήμα Π, ή το θέατρο θα είναι άδειο και οι θεατές όρθιοι). Οπότε αυτή η μεταβλητότητα κάνει την αρχιτεκτονική να είναι ένα εργαλείο σκηνογραφίας σε έναν μεγάλο βαθμό», συμπληρώνει.

Την ελληνική συμμετοχή έχει επιμεληθεί ο σκηνογράφος Κωνσταντίνος Ζαμάνης, μέλος του ΔΣ του Ελληνικού Κέντρου Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου (ΕΚΕΔΙΘ).

Καθ’ ότι δεν υπήρξε καμία υποστήριξη, ούτε από το υπουργείο Πολιτισμού, ούτε από άλλον φορέα, το κόστος της ελληνικής συμμετοχής στην Έκθεση Θεατρικής Αρχιτεκτονικής καλύφθηκε από τους συμμετέχοντες αρχιτέκτονες, ενώ στο αντίστοιχο τμήμα της σκηνογραφίας δεν υπάρχει φέτος ελληνική εκπροσώπηση.

Η διεθνής έκθεση σκηνογραφίας και θεατρικής αρχιτεκτονικής «Prague Quadrennial» είναι η σημαντικότερη και μεγαλύτερη στο είδος της παγκοσμίως και διεξάγεται στην Πράγα κάθε τέσσερα χρόνια, από το 1967. Η φετινή ενδέκατη διοργάνωση ξεκίνησε στις 16 Ιουνίου και διαρκεί μέχρι τις 26 Ιουνίου, με την επίσημη συμμετοχή εθνικών περιπτέρων από περισσότερες από 60 χώρες στο διαγωνιστικό τμήμα.

Πηγή: ΑΠΕ - ΜΠΕ
http://www.sofiatimes.com/index.php?option=com_content&task=view&id=20329&Itemid=98