“ Επανάσταση” στον τομέα της ενέργειας από το ΤΕΙ Κρήτης!

της Χαράς Βηλαρά

Ένα σπουδαίο ενεργειακό «όπλο» έχει στα χέρια του το ΤΕΙ Κρήτης, ως μέλος της ευρωπαϊκής επιστημονικής ερευνητικής ομάδας και το Ρέθυμνο έχει την τιμή να είναι στο έδαφός του η περιφερειακή εγκατάσταση του προγράμματος.
Ο λόγος για το ερευνητικό πρόγραμμα HIPER που έχει ως στόχο τη διερεύνηση παραγωγής ενέργειας από σύντηξη υδρογόνου και χρήση της σαν μελλοντική πηγή ενέργειας στον πλανήτη.
 Το ΤΕΙ Κρήτης που συμμετέχει στην σημαντική προσπάθεια της Ευρώπης να πρωτοπορήσει στην έρευνα για την παραγωγή ενέργειας από ελεγχόμενη σύντηξη υδρογόνου με laser, με τη μέθοδο της Γρήγορης Ανάφλεξης, είναι επικεφαλής στην Ελλάδα του προγράμματος HiPER.

Πρόκειται για μια από τις βασικότερες ερευνητικές υποδομές του οδικού χάρτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον τομέα της ενέργειας με σημαντικά οφέλη φυσικά για τη χώρα μας, για μια «επανάσταση» στον τομέα της ενέργειας με το ΤΕΙ πρωτοπόρο, με την μια περιφερειακή εγκατάσταση να είναι στο Ρέθυμνο.

Το HIPER παρουσιάστηκε χθες στο δημοτικό συμβούλιο Ρεθύμνου από τον Διευθυντή της Σχολής Τεχνολογίας ΤΕΙ Ρεθύμνου-Χανίων και τον ερευνητή – καθηγητή του ΤΕΙ, Νεκτάριο Παπαδογιάννη.

Το πρόγραμμα ξεκίνησε το 2005 μετά από συζητήσεις μεταξύ επιστημόνων στην κατεύθυνση της λύση του ενεργειακού προβλήματος, όπως τόνισε ο κ. Ταταράκης. Λίγο καιρό μετά κατατέθηκε η πρόταση στα αρμόδια όργανα της Ε.Ε. που την ενέταξε στον οδικό της χάρτη για την ενέργεια.
Το 2008 ξεκίνησε η προπαρασκευαστική φάση και αυτή τη στιγμή ξεκινάει η φάση της τεχνολογικής ανάπτυξης.

Το 2012 θα γίνει η πρώτη επιστημονική επίδειξη του έργου, την επόμενη 3ετία σύμφωνα με τον προγραμματισμό θα ξεκινήσει η κατασκευή του πρωτότυπου λέιζερ που χρειάζεται για τη σύντηξη υδρογόνου και το 2030 υπολογίζεται ότι θα είναι έτοιμος ο πρώτος πρωτότυπος σταθμός παραγωγής ενέργειας από σύντηξη υδρογόνου.

Ο προϋπολογισμός του έργου είναι 15 εκ. ευρώ για τη φάση που ολοκληρώνεται τώρα με χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση και η επόμενη φάση είναι με συνολικά 850 εκ. ευρώ πάλι με χρηματοδότηση από την Ε.Ε. και τις εθνικές κυβερνήσεις των κρατών που συμμετέχουν.
Η χώρα μας συμμετέχει στην εκτελεστική επιτροπή αποφάσεων του HIPER, η Ελλάδα δηλαδή συμμετέχει ενεργά λόγω του ότι βέβαια η ιδέα ξεκίνησε από έλληνες επιστήμονες.

Τι είναι το HIPER

Τo HIPER αντιπροσωπεύει την προσπάθεια της Ευρώπης να πρωτοπορήσει στην έρευνα για την παραγωγή καθαρής ενέργειας από ελεγχόμενη σύντηξη υδρογόνου, μέθοδος αντίστοιχη με την επιλογή της φύσης για την παραγωγή ενέργειας στον ήλιο, πρόκειται δηλαδή για το αντίθετο τα σχάσης όπου παράγονται ραδιενεργά απόβλητα.

Επιπλέον, στόχος του HiPER είναι και η παραγωγή νέας γνώσης σε τομείς βασικής επιστήμης.
Όπως εξήγησε ο κ. Ταταράκης «πρόκειται για την ένωση δυο ατόμων υδρογόνου που παράγουν ήλιο και ενέργεια σε μορφή μη φορτισμένων σωματιδίων. Είναι ουσιαστικά η ενέργεια που έρχεται στη γη μας από τον ήλιο και γνωρίζουμε όλοι ότι η ηλιακή ενέργεια είναι η πιο καθαρή που μπορεί να υπάρξει, αυτή τη μορφή θέλουμε να παράγουμε και είμαστε κοντά στο στόχο μας».
Οι χώρες που συμμετέχουν στο HIPER σε κυβερνητικό επίπεδο είναι η Μεγάλη Βρετανία, η Γαλλία, η Ελλάδα, η Ιταλία, η Ισπανία, η Πορτογαλία η Τσεχία.
Σε ιδρυματικό επίπεδο είναι η Γερμανία, η Πολωνία και η Ρωσία και υπάρχουν και συνεργάτες διεθνώς όπως ο Καναδάς, η Κίνα, η Ιαπωνία και η Νότιος Κορέα, οι ΗΠΑ.

Ο στόχος του HIPER είναι διττός όπως εξήγησε ο κ. Ταταράκης.
Καταρχήν να δείξει ότι μπορεί να παραχθεί ενέργεια από σύντηξη πυρήνων υδρογόνου και επίσης μέσα από αυτή τη διαδικασία θα προκύψουν τεχνολογικά οφέλη που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε άλλους τομείς της επιστήμης όπως στην ιατρική, στα νέα υλικά.
Ο κ. Ταταράκης προκειμένου να δώσει μια χαρακτηριστική εικόνα για την ενέργεια που θα παράγεται είπε πως 70 γραμμάρια νερού ισοδυναμούν σε ενέργεια σύντηξης ίδια με το πετρέλαιο που υπάρχει σε ένα από τα μεγαλύτερα τάνκερ που κυκλοφορούν αυτή τη στιγμή στις θάλασσες. «Ένα κυβικό χιλιόμετρο θαλασσινού νερού περιέχει ενέργεια σύντηξης ισοδύναμη ίση με όλα τα ενεργειακά αποθέματα του πλανήτη σε κάρβουνο, αέριο ή πετρέλαιο».

Οφέλη

Όπως τα ανέλυσε ο κ. Ταταράκης τα οφέλη για τη χώρα μας είναι εξαιρετικά σημαντικά:
α) Η προνομιακή χρήση της απεριόριστης μελλοντικής καθαρής ενέργειας που θα παραχθεί από την σύντηξη υδρογόνου.
β) Η Ελληνική ψήφος για την επιλογή της Ευρωπαϊκής χώρας που θα στεγάσει την Κεντρική Ευρωπαϊκή Εγκατάσταση.
γ) Η ενίσχυση των ελληνικών επιστημονικών ομάδων μέσα από τη συμμετοχή τους σε κοινά πειράματα στις μεγάλες ευρωπαϊκές εγκαταστάσεις του HiPER, η ενίσχυση των ελληνικών εταιρειών και των νέων Ελλήνων επιστημόνων που θα παρακολουθήσουν αυτό το νέο επιστημονικό/ τεχνολογικό τομέα από κοντά και θα είναι έτοιμοι για τις νέες προκλήσεις.

Για το Ρέθυμνο βέβαια λόγω του γεγονός ότι το Κέντρο Φυσικής Πλάσματος και Λέιζερ έχει την ευθύνη για το πρόγραμμα της βασικής επιστήμης για το πρόγραμμα διεθνώς, έχει μια παραπάνω σημασία αφού στο Ρέθυμνο θα διοργανώνονται όλα τα διεθνή μεταπτυχιακά και σχολεία και ήδη από πέρυσι έχει ξεκινήσει η διαδικασία αυτή. Δημιουργείται επίσης ένα διεθνές πρόγραμμα master στο Ρέθυμνο.
Για να γίνει πραγματικότητα το όνειρο των επιστημόνων χρειάζεται όμως στήριξη από την πολιτεία και όχι μόνο την κεντρική αλλά και την τοπική αυτοδιοίκηση και τους τοπικούς φορείς, όπως τόνισε ο κ. Ταταράκης.

Κτηριακή υποδομή

Για το Κέντρο Πλάσματος και Laser, την ευρωπαϊκή περιφερειακή εγκατάσταση του hiper δηλαδή στο Ρέθυμνο, μίλησε ο κ. Παπαδογιάννης αλλά και για το ελληνικό δίκτυο για την εκμετάλλευση του προγράμματος.

Κοντά στην ολοκλήρωσή της είναι η περιφερειακή εγκατάσταση στα Τρία Μοναστήρια, είπε παρουσιάζοντας τη μακέτα της εγκατάστασης.
Διεθνής πειραματική ομάδα εργάζεται στο πρόγραμμα ήδη, όπως και θεωρητική ομάδα, που συνεργάζονται με κορυφαία ιδρύματα στο εξωτερικό.
Τα εργαστήρια βρίσκονται διάσπαρτα σε Ρέθυμνο και Χανιά και πρέπει σημείωσε να γίνουν γρήγορα οι διαδικασίες για να συγκεντρωθούν όλα στο Ρέθυμνο στην εγκατάσταση που ήδη υπάρχει με την αγορά της απαιτούμενης έκτασης. Ο εξοπλισμός έχει αγοραστεί από ευρωπαϊκά και εθνικά κονδύλια αλλά και από την Περιφέρεια, ύψους περίπου 3 εκ. ευρώ.

Ο κ. Παπαδογιάννης εξήγησε ότι η συγκρότηση του διεπιστημονικού ελληνικού δικτύου στην Ελλάδα καταρχήν θα διαχύσει τη γνώση σε όλη την Ελλάδα, θα στηρίξει το απαιτητικό έργο του HiPER, θα ενσωματώσει και θα αξιοποιήσει την παραγόμενη γνώση. Ανέφερε ότι λόγω της σημασίας του Προγράμματος HiPER για τη χώρα, η ΓΓΕΤ πρόσφατα χρηματοδότησε τη δημιουργία του συνδεδεμένου Εθνικού Δικτύου HiPER-GR, όπου συμμετέχουν 12 Ελληνικά Πανεπιστήμια και Ερευνητικά Κέντρα, η ΔΕΗ και μια εταιρεία με δραστηριότητα στον χώρο της ενέργειας.

Επικεφαλής του δικτύου είναι το ΤΕΙ. Ζητούμενο είναι η περαιτέρω χρηματοδότηση αφού, όπως τόνισε ο κ. Παπαδογιάννης, και η Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας που έχει χρηματοδοτήσει το έργο στη μεσαία φάση αναφέρει πως η Περιφέρεια Κρήτης έχει χρήματα για την έρευνα και πρέπει εφόσον είναι στο Ρέθυμνο η εγκατάσταση και υπάρχουν οφέλη να υπάρξει η οικονομική βοήθεια της Περιφέρειας με το ποσό που αντιστοιχεί.

Σημαντικό “ εργαλείο”

Το ΤΕΙ και η τοπική κοινωνία έχουν στα χέρια τους ένα σημαντικό «εργαλείο» διεκδίκησης με το πρόγραμμα που αναπτύσσει.
Στην εποχή του Καλλικράτη στην παιδεία, το ΤΕΙ στο Ρέθυμνο έχει ένα συγκριτικό πλεονέκτημα στα σενάρια περί συγχωνεύσεων.
Αυτό σημείωσε και ο δήμαρχος Ρεθύμνου, ευχαριστώντας τους επιστήμονες για το ότι «ανοίγουν δρόμους και καθιστούν το Ρέθυμνο κέντρο διεθνούς βεληνεκούς στο επίπεδο της έρευνας». Τους χαρακτήρισε μάλιστα προπομπούς της επανάστασης και τόνισε πως η επιτυχία του ΤΕΙ « είναι μια απάντηση για το πώς ισχυροποιείται η θέση μας σε όλα τα επίπεδα διεκδίκησης».

Τη στήριξη του στο έργο των ερευνητών εξέφρασε και ο αντιπεριφερειάρχης αρμόδιος για θέματα ενέργειας Κώστας Λαμπρινός, τονίζοντας πως θα προωθήσει ζητήματα που τους απασχολούν.
Στη συνέχεια τοποθετήθηκαν δημοτικοί σύμβουλοι εκφράζοντας την ικανοποίηση αλλά και το θαυμασμό τους για το έργο που γίνεται στο Ρέθυμνο

http://filonohpontou.wordpress.com/2011/04/22/555-4/#more-9464