Ορέστης και Ηλέκτρα (Επεισόδιο 9)

Επεισόδιο 9: Η ανάγκη της κάθαρσης και η συνειδητοποίηση του εγκλήματος
Του Νίκου Λυγερού
Μετάφραση από τα γαλλικά: Σάνη Καπράγκου

Ο Ορέστης και ο Πυλάδης βρίσκονται στον χώρο του παλατιού. Ο Κορυφαίος έρχεται ξαφνικά για να τους συναντήσει από τα δεξιά. Ο Χορός τον ακολουθεί από κοντά σε κύκλο γύρω από τα τρία πρόσωπα.

Κορυφαίος
Διέτρεξα όλη την χρυσή πόλη πριν έρθω εδώ να σας ξαναβρώ.

Πυλάδης
Με ποιον σκοπό;

Κορυφαίος
Για να βεβαιωθώ πως η φήμη για τον θάνατο έχει κυκλοφορήσει αρκετά στους οικισμούς.

Ορέστης
Πάντως δεν έχω μείνει παρά μόνον για λίγο στις Μυκήνες. Πώς είναι δυνατόν ο θάνατός μου να στεναχωρήσει τόσο τους κατοίκους της πόλης;

Κορυφαίος
Η αλήθεια είναι πως δεν ξέρουν σχεδόν τίποτε για σένα. Κι ίσως αυτός νά ’ναι κι λόγος της θλίψης τους… Σιωπή. Δεν μπόρεσαν να σε γνωρίσουν και σε είχαν απλούστατα ταυτίσει με την τελευταία τους ελπίδα. Τώρα, γι’ αυτούς, το κουτί της Πανδώρας έκλεισε πάλι πάνω σου και την ίδια στιγμή σφράγισε τη μοίρα τους. Σιωπή. Η φαντασία έσπασε πάνω στον βράχο της σκέψης!

Ορέστης, συλλογισμένος.
Συνεπώς η Ηλέκτρα κι η Χρυσόθεμις έμαθαν κι εκείνες για τον θάνατό μου…

Κορυφαίος
Η Ηλέκτρα από το ίδιο μου το στόμα και η Χρυσόθεμις από την αδερφή της.

Ορέστης, γεμάτος αγωνία.
Δεν πληγώθηκαν πολύ;

Κορυφαίος
Η Χρυσόθεμις, όπως κάθε κανονικός. Όσο για την Ηλέκτρα…

Ορέστης, συγκεντρώνεται και τον διακόπτει.
Μην πεις τίποτε! Ξέρω!

Κορυφαίος
Θα σου πω εν τούτοις πως η ιδιομορφία της υπερβαίνει μακράν τη φαντασία.

Ορέστης
Αυτά είναι λόγια περιττά. Γνωρίζω τη φύση της. Είμαστε κομμένοι από το ίδιο μάρμαρο.

Κορυφαίος
Εν πάση περιπτώσει το στρατήγημά μας λειτουργεί θαυμάσια.

Πυλάδης
Ποιο πράγμα σε κάνει να το διαβεβαιώνεις αυτό;

Κορυφαίος
Η λογική συνέπεια της φήμης δεν άργησε να έρθει. Σιωπή. Ο Αίγισθος και η Χρυσόθεμις καταδίκασαν την Ηλέκτρα σε θάνατο.

Ορέστης
Πώς μπορείς να μιλάς έτσι; Κάναμε την Ηλέκτρα να υποφέρει για το τίποτε και τώρα, είναι καταδικασμένη σε θάνατο από δικό μας σφάλμα. Και τολμάς εσύ να λες πως το σχέδιό μας λειτουργεί θαυμάσια!

Κορυφαίος
Μην οργίζεσαι Ορέστη! Μένεις στις λέξεις, ενώ οι πράξεις είναι που μετράνε.

Ορέστης
Τούτες οι πράξεις, όπως λες, δεν είναι παρά μόνο πόνος και θάνατος για την αδερφή μου…

Κορυφαίος
Πράγματι. Αλλά για την ώρα μόνο. Διότι από το βράδυ, θα μπορείτε να τριγυρνάτε ελεύθερα στο παλάτι. Μετά η δίκαιη τιμωρία των ενόχων, θα επαναφέρει τα πάντα σε τάξη.

Ορέστης
Των ενόχων είπες; Χρόνος. Ήρθα να σκοτώσω τον τύραννο και τίποτ’ άλλο.

Κορυφαίος
Και τι σκοπεύεις να κάνεις με τη μάνα σου την Κλυταιμνήστρα;

Ορέστης
Ο λαός θα την κρίνει και θα εξοστρακιστεί, δίχως αμφιβολία.

Κορυφαίος
Ο λαός δεν θα τολμήσει να κάνει το παραμικρό εναντίον της. Της έχει πολύ φόβο.

Ορέστης
Η δικαιοσύνη δεν έχει να φοβηθεί τίποτε.

Κορυφαίος
Κι όμως, με την πρώτη ευκαιρία, θα μηχανορραφήσει και θα ξαναπάρει την εξουσία, αφού θα σε έχει σκοτώσει.

Ορέστης
Ποτέ δεν θα σκοτώσει τον ίδιο της τον γιό!

Κορυφαίος
Δολοφόνησε μια χαρά τον πατέρα σου και καταδίκασε σε θάνατο την αδερφή σου.

Ορέστης
Μέσα στην αδυναμία της, ακολούθησε τον εραστή της.

Κορυφαίος
Δεν ξέρεις πως η ίδια σου η μάνα είναι κατ’ αρχήν ο φονιάς του Αγαμέμνονα;

Ορέστης
Ώστε η αδερφή μου είχε πει την αλήθεια!

Πυλάδης, με περιέργεια.
Πώς; Σιωπή. Η αδερφή σου;

Ορέστης
Ναι, η αδερφή μου η Ιφιγένεια. Πάνε νύχτες πολλές από τότε, την ονειρεύτηκα. Μου είπε πως βρισκόταν εν Ταύροις και μου εξιστόρησε τον εφιάλτη των Ατρειδών. Χρόνος. Δεν σου μίλησα γι’ αυτό, φίλε μου, όχι από φόβο, μα γιατί δεν μπορούσα να το πιστέψω.

Κορυφαίος
Διαβλέπω σ’ όσα λες πως μακράν απέχεις από το να υποψιαστείς τη σκληρότητά της. Χρόνος. Με έναν πιο ζωηρό τόνο. Ξέρεις πως η Κλυταιμνήστρα είν’ εκείνη που διάλεξε το όπλο του ειδεχθούς εγκλήματος: τον διπλό πέλεκυ; Με το ξίφος, φοβόταν πως ο άντρας της δεν θα υπέφερε αρκετά! Ξέρεις πως εκείνη επίσης ήταν που αποφάσισε να ακρωτηριάσει τα μέλη του όσο ακόμη ήταν ζωντανός…

Ορέστης
Αρκετά! Αρκετά! Δεν μπορώ να τ’ ακούω αυτά.

Κορυφαίος
Δεν θέλεις να μάθεις την αλήθεια;

Ορέστης
Ναι! Μα τούτη δω μου προκαλεί φρίκη!

Κορυφαίος
Δεν κάνω τίποτε από το να περιγράφω τα πραγματικά γεγονότα.

Ορέστης
Κι εγώ δεν βλέπω παρά οδύνες και βάσανα.

Κορυφαίος
Πρέπει να τα γνωρίζεις όλα προτού να κρίνεις.

Ορέστης
Το ξέρω! Μα η αφήγηση τούτη είναι φρικτή.

Κορυφαίος
Δεν είν’ η αφήγηση, η Κλυταιμνήστρα είναι. Η γυναίκα που έχεις για μάνα σου.

Ορέστης
Πώς μπόρεσε να διαπράξει τέτοιες φρικαλεότητες;

Κορυφαίος
Το κακό, όπως και το καλό, δεν οριοθετούν παρά μόνον την ανθρώπινη φύση.

Ορέστης
Πώς είναι δυνατό να υπάρχει ένα τόσο διεφθαρμένο ον;

Κορυφαίος
Με τον ίδιο τρόπο που μπορεί ένα ον τόσο ανθρώπινο όσο ο Προμηθέας έγινε.

Ορέστης
Η ύπαρξη του Προμηθέα είναι δώρο για την ανθρωπότητα! Ενώ, αυτή η γυναίκα-φονιάς, τι συνεισέφερε στην ανθρωπότητα;

Κορυφαίος
Ορισμένοι δεν μπορούν να συνεισφέρουν στην ανθρωπότητα παρά μόνον με τους απογόνους τους! Η ύπαρξή σου και εκείνη της αδερφής σου της Ηλέκτρας, ιδού η συνεισφορά της.

Ορέστης
Μπροστά στα εγκλήματα που διαπράχθηκαν, αυτό καθόλου δεν αρκεί.

Κορυφαίος.
Μόνο σ’ εσάς εναπόκειται να κάνετε τη ζυγαριά να γύρει από την άλλη πλευρά, με τις πράξεις και τις κινήσείς σας.

Ορέστης
Τι φορτίο βαρύ πιέζει τους ώμους μας! Οφείλουμε όχι μόνον να υπάρχουμε, μα και ν’ αποδίδουμε δικαιοσύνη.

Κορυφαίος
Είναι το έργο μιας ζωής!

Πυλάδης
Η μοίρα των ηρώων!

Κορυφαίος
Οι νόμοι των θεών υπαγορεύουν να σκοτώσεις αυτή τη γριά-δολοφόνο.

Ορέστης
Ένας νόμος που αναγκάζει τον γιο να δώσει τον θάνατο στη μάνα του, μπορεί να θεωρείται νόμος;

Κορυφαίος
Ο νόμος είναι σκληρός, μα είναι δίκαιος. Είναι το φρικτό της έγκλημα που την καταδίκασε κι όχι ο νόμος!

Ορέστης
Όμως το πνεύμα του νόμου δεν είναι η ευημερία του ανθρώπου;

Κορυφαίος
Τι αξία έχει η ευημερία δίχως τη δικαιοσύνη;

Ορέστης
Και τι αξίζει η δικαιοσύνη, εάν στέλνει στον θάνατο εκείνον που χάρισε τη ζωή; Ανάμεσα στη δικαιοσύνη και στη μάνα, εγώ θα επιλέγω πάντοτε τη μάνα μου.

Κορυφαίος
Η ζωή πρέπει να εισχωρεί στον θάνατο. Η Κλυταιμνήστρα έχει ψυχή προδότη. Μόλις γυρίσεις τη πλάτη, ούτε για ένα λεπτό δεν θα διστάσει να σε χτυπήσει.

Ορέστης
Θα μάθω να την ελέγχω.

Κορυφαίος
Είναι μια επικίνδυνη υπόθεση από την οποία δεν θα μπορέσεις να απαλλαγείς εύκολα. Η επαφή μαζί της θα σε κάψει, αν δεν την προσέξεις.

Πυλάδης
Θα έχω το βλέμμα μου πάνω του!

Κορυφαίος
Δεν υπάρχει παρά μόνον μία λύση για να τη νικήσουμε. Σιωπή. Πρέπει να την περιορίσουμε στη φύση της. Αντιπροσωπεύει ένα από τα πιο αποτρόπαια εγκλήματα και δεν μπορεί να λάβει παρά μία και μόνη τιμωρία: τον θάνατο!

Ορέστης
Τούτο υπερβαίνει την ύπαρξή μου.

Κορυφαίος
Είναι αλήθεια. Είναι το πεπρωμένο σου!

Ορέστης, μεμιακραυγή.
Όχι! Δεν θα γίνω σκλάβος του πεπρωμένου!

Κορυφαίος, γαλήνιος.
Ποιος σου μίλησε για σκλαβιά; Ενώπιον του πεπρωμένου είμαστε όλοι ίσοι. Σιωπή. Μόνο που ορισμένοι το ξέρουν και κάποιοι όχι.

Ορέστης
Ουδείς δάσκαλος ποτέ δεν μου το δίδαξε.

Κορυφαίος
Είναι γιατί μέσα στη σοφία τους, δεν διδάσκουν παρά μόνον ό,τι η ύπαρξη δύναται.

Ορέστης
Η αρχή τούτη βρίσκεται σε αντίθεση με την ανθρώπινη νοημοσύνη.

Κορυφαίος
Έτσι της δείχνει τα όρια!

Ορέστης
Εάν σκοτώσω τη μάνα μου, καταδικάζω με την πράξη μου ολόκληρο τον λαό μου. Οι πλούσιες σε χρυσό Μυκήνες, θα γίνουν με τον καιρό ένας λαβύρινθος από πέτρα, που τον χτυπάει ο άνεμος, ένας τόπος ξεχασμένος από θεούς και ανθρώπους.
Στο απώτερο μέλλον, δεν θα μιλούν πλέον τη γλώσσα μας, θα εγκαταλείψουν την πατρίδα μας και θα λένε: Ορέστης, ο εκδικητής!

Κορυφαίος
Εάν σκοτώσεις την Κλυταιμνήστρα, θα λάμψεις με την πράξη σου σε ολόκληρο τον κόσμο. Οι πλούσιες σε εγκλήματα Μυκήνες θα εξελιχθούν με τον καιρό σε ένα ιερό από πέτρα, που το χαϊδεύει ο άνεμος, ένας τόπος ιερός για τους θεούς και τους ανθρώπους.
Στο απώτερο μέλλον, θα διαβάζουν τη γλώσσα μας, θα πατούν στο χώμα της πατρίδα μας και θα λένε: Ορέστης, ο δίκαιος!

Σκοτάδι.

Πηγή: http://www.lygeros.org/0189-gr.html