Ορέστης και Ηλέκτρα (Επεισόδιο 2)

Επεισόδιο 2: Η κατοχή των Μυκηνών και το πένθος της Ηλέκτρας
Του Νίκου Λυγερού

Μετάφραση από τα γαλλικά: Σάνη Καπράγκου

Μπροστά στον τάφο του Αγαμέμνονα.

Κορυφαίος
Θεοί, πώς μπορείτε να της επιβάλλετε μια τέτοια μοίρα; Σκύβει τη ράχη και υποφέρει το ανυπόφορο. Στην Ηλέκτρα γλυκά. Ηλέκτρα! Την πλησιάζει. Κοιμάσαι;

Ηλέκτρα, ξαπλωμένη
Ξαπλώνω σ’ αυτή τη γη για να νιώθω καλύτερα τον πόνο. Έτσι μπορώ να αισθάνομαι ακόμη την τελευταία ανάσα του πατέρα μου.

Κορυφαίος
Δοκίμασε να ζήσεις, προσπάθησε να ξεχάσεις. Δεν μπορείς να ζεις αιώνια μέσα στη δυστυχία.

Ηλέκτρα, ενώ ανορθώνεται παραμένοντας ωστόσο καθήμενη.
Πώς θα μπορούσα να ξεχάσω; Η δυστυχία έχει λευκάνει τις νύχτες μου. Και μια μαύρη νύχτα σκότωσε τις ιδέες μου. Η σημαία της κατοχής διαπερνά το πνεύμα μου, όπως ο διπλός πέλεκυς που έσκισε το κρανίο του πατέρα μου.

Κορυφαίος
Ο πόνος σκληραίνει την καρδιά σου. Εσύ, που ήσουνα τόσο γλυκιά πριν …

Ηλέκτρα
Δεν είν’ ο πόνος που σκληραίνει τη καρδιά μου, είναι το αίσθημα της αδυναμίας μπροστά στο πεπρωμένο, το αδυσώπητο πεπρωμένο που συνθλίβει τους ανθρώπους.

Κορυφαίος
Ωστόσο είν’ ένας άνδρας και μια γυναίκα που δολοφόνησαν τον πατέρα σου, τον ένδοξο Αγαμέμνονα.

Ηλέκτρα
Η δόξα, κι αυτή ακόμη, δεν μπόρεσε να τον προστατέψει από το πιο αποτρόπαιο έγκλημα: το λιμναίο έγκλημα.

Κορυφαίος
Ακόμη κι εγώ, δεν ξέρω πώς να εξηγήσω τούτη την πράξη. Ποιο φονικό πάθος μπόρεσε τόσο να την ωθήσει να ενεργήσει έτσι. Όμως, τώρα, σημασία έχει να ζεις.

Ηλέκτρα
Δυστυχώς, εξαντλήθηκα από τη ζωή. Χτυπήθηκα από τον άνεμο του πεπρωμένου που φυσά στη γη των προγόνων μου· και διαλυμένη σαν μάρμαρο παρατημένο σε άνυδρη γη, χαμένο μέσα στην ανάμνηση ότι ανήκε κάποτε σε έναν από τους πιο ωραίους ναούς της Ελλάδας. Μα ο χρόνος των ναών έχει τελειώσει …

Κορυφαίος
Και διαλυμένοι ακόμα, οι ναοί διατηρούν τη μεγαλοσύνη τους. Και η πατίνα του χρόνου δεν τους πετάει στη λήθη, χαϊδεύει τα ίχνη του παρελθόντος. Η πέτρα ξεπροβάλλει από τον ήλιο σαν γροθιά που διαβεβαιώνει ολόκληρο τον κόσμο: Υπάρχω!

Ηλέκτρα
Τίποτε απ’ όσα μου λες δεν μπορεί ν’ αλλάξει τη ζωή μου. Οι εχθροί μου είναι φαύλοι. Δεν με πέταξαν στη φυλακή: είμαι ελεύθερη να υποφέρω. Είναι το πένθος μου που μεταμόρφωσε το μαύρο σε δεσμά και με καταδίκασε στην χειρότερη των ποινών: να ζω μέσα στον θάνατο.

Κορυφαίος, προς τον ουρανό.
Θεοί, ακούστε αυτά τα τρομερά λόγια που βγαίνουν από το στόμα τούτο και υποφέρετε όπως κι εγώ!

Ηλέκτρα
Μέσα στην απελπισία μου, κάθε στιγμή της ύπαρξής μου είναι μια απελευθέρωση, ένα ακόμα βήμα προς τον θάνατο. Μετρώ τη ζωή μου σαν κομπολόι δίχως κλωστή.

Κορυφαίος
Μη μιλάς έτσι Ηλέκτρα…

Ηλέκτρα
Πώς αλλιώς να κάνω; Βιώνω τον πόνο όπως οι άλλοι την κούραση. Έγινε κάτι φυσικό για μένα. Με συντροφεύει όλη την ημέρα.

Κορυφαίος
Πώς μπορείς να υποφέρεις μια τέτοια συντροφιά;

Ηλέκτρα
Όπως οι άλλοι φορούν ένα ρούχο. Χρόνος. Η φορεσιά μου είν’ ένα ρούχο σκιάς.

Κορυφαίος
Κι όμως μέσ’ απ’ αυτή τη σκιά, διακρίνω ένα φως αδυσώπητο.

Ηλέκτρα
Δεν έχω από το φως παρά μόνον τη νοσταλγία.

Κορυφαίος
Μη βλέπεις τη δυστυχία μέσα σ’ όλα. Η νοσταλγία διαφέρει από τη μελαγχολία. Η νοσταλγία γεννά τον πόθο, κι ο πόθος, την κίνηση της δημιουργίας. Έχεις μια ψυχή φωτός, η θέα μιας σπίθας θα ήταν αρκετή για να την κάνει να ξαναγεννηθεί.

Ηλέκτρα
Μία μόνον ελπίδα επιτρέπει στην ψυχή μου να παραμένει στη ζωή. Μόνο μία: ο πολυαγαπημένος μου αδερφός ο Ορέστης.

Κορυφαίος
Δίχως αμφιβολία! Μα είσαι σίγουρη πως ακόμη υπάρχεις στη μνήμη του; Ήτανε τόσο νέος όταν σώθηκε μαζί με τον παιδαγωγό του.

Ηλέκτρα
Ο Ορέστης δεν γνωρίζει τον κόσμο της λήθης. Η ύπαρξη όλη σημαδεύει βαθιά τη μνήμη του. Όπως η εικόνα μιας πληγής που αφήνει πάνω στο κορμί ένα ίχνος μετά την ανάρρωση, οι υπάρξεις μεταμορφώνονται σε σκέψεις που τον κατοικούν πάντοτε. Κι είμαι σίγουρη πως θά ’ρθει να μ’ ελευθερώσει.

Κορυφαίος
Άρα, βλέπεις Ηλέκτρα, ζεις ακόμη. Κι ακόμη κι αν παντελής απουσία είναι πόνος, ο Ορέστης, είναι εκείνο το φως που σε κατοικεί. Στο τέλος θα σκίσει την σκιά που μαυρίζει τις σκέψεις σου.

Ηλέκτρα
Βλέπω ακόμη τα θολωμένα του μάτια και νιώθω την αθωότητα των χεριών του, εκείνη που με κρατούσε σφιγμένη ακριβώς απέναντί του. Μέσα στο παιδικό του βλέμμα που στοχαζόταν την τραγική ομορφιά του κόσμου, είδα τον σωτήρα μου. Η ζωή του, που πριν την αναχώρησή του έπρεπε να γίνει μια ύφανση βασάνων, είναι το μόνο φάρμακο για τις πληγές μου. Ο Ορέστης, και νεκρός ακόμη, θά ’ρθει να με βοηθήσει!

Κορυφαίος
Κι άλλη ύβρις για την εξουσία των θεών;

Ηλέκτρα
Το έγκλημα των τυράννων είναι ύβρις. Γιατί οι θεοί αργούν να τιμωρήσουν αυτούς τους φονιάδες;

Κορυφαίος
Οι θεοί δεν είναι οι δάσκαλοι του χρόνου. Μα η ώρα και ο τόπος της κάθαρσης είναι καθορισμένα, διαφορετικά δεν θα υπήρχαν.

Ηλέκτρα
Νομίζεις πως η Δίκη είναι τόσο ισχυρή;

Κορυφαίος
Η ισχύς της Δίκη προέρχεται από τους θνητούς. Όσο πιο πολύ αγωνίζονται για τη δικαιοσύνη, τόσο κι εκείνη γίνεται ισχυρή. Εάν οι θεοί και οι άνθρωποι το θέλουν, κάποια μέρα, θα ξεπεράσει την ίδια τη Νέμεση.

Ηλέκτρα
Η μέρα εκείνη δεν θα μέ ’βρει ζωντανή. Και θέλω οι ένοχοι να έχουν καταδικαστεί όσο ζω.

Κορυφαίος
Τότε πρέπει ν’ αγωνιστείς, η αντίστασή σου δεν θα είναι αρκετή.

Ηλέκτρα
Περιμένοντας τον Ορέστη, θ’ αγωνιστώ κόντρα στον χρόνο.

Κορυφαίος
Σε τούτον τον αγώνα, θα σου χρειαστούν συγγενείς: ο Ορέστης είναι μόνος. Μίλα στην αδερφή σου τη Χρυσοθέμιδα, η παρουσία της στο παλάτι…

Ηλέκτρα, διακόπτοντας.
Έχει αλλάξει τη φύση της. Είναι ελεύθερη μα το πνεύμα της είναι δέσμιο της εξουσίας.

Κορυφαίος
Είναι στο χέρι σου λοιπόν να την βοηθήσεις πρώτα!

Ο κορυφαίος φεύγει βιαστικά από τη δεξιά πλευρά, με τη συνοδεία του Χορού. Στη διάρκεια αυτή η Ηλέκτρα γονατίζει και καθώς βρίσκεται μόνη…

Ηλέκτρα
Τα πάντα είναι δυνατά ακόμη…

Πηγή: http://www.lygeros.org/0181-gr.html