Ορέστης και Ηλέκτρα (Επεισόδιο 4)

Επεισόδιο 4: Το τέχνασμα της Πυθίας και τα μαρτύρια του Ορέστη
Του Νίκου Λυγερού
Μετάφραση από τα γαλλικά: Σάνη Καπράγκου

Κορυφαίος, στους Ορέστη και Πυλάδη.
Έχετε συνείδηση του κινδύνου που επιφέρετε; Αν σας αντιλαμβάνονταν οι άντρες του Αιγίσθου, δεν θα έδινα πολλά για τη ζωή σας!

Πυλάδης
Έχεις δίκιο, δίχως άλλο, μα ήρθαμε δω με έναν πολύ συγκεκριμένο σκοπό και η παρουσία μας είναι αναγκαία.

Κορυφαίος
Καταλαβαίνω πολύ καλά και γνωρίζω τον σκοπό σας. Ωστόσο, ο Ορέστης θα μπορούσε να αναγνωρισθεί και να καταδοθεί.

Ορέστης
Ποιος θα μπορούσε να καταδώσει τη δικαιοσύνη;

Κορυφαίος
Ο τύραννος βασίζει πάντα την εξουσία του στη δειλία και στο όνειδος κάποιων ανθρώπων που, αν τους κυριεύσεις κάποτε, μπορούν να τρομοκρατούν έναν ολόκληρο λαό και να τον οδηγήσουν σε αναίσχυντες πράξεις.

Ορέστης
Ευχαριστώ για τις συμβουλές σου. Θα το προσέξω.

Κορυφαίος, ενοχλημένος.
Πώς; Πάτε να πολιορκήσετε το παλάτι και να εκτελέσετε τον Αίγισθο προσέχοντας μόνον να μην αποκαλυφθείτε. Μα εσείς σπεύδετε προς την καταστροφή σας!

Πυλάδης
Εξηγήσου, φίλε. Τι ακριβώς θες να πεις;

Κορυφαίος
Ορέστη, θυμάσαι τον χρησμό της Πυθίας;

Ορέστης
Έμεινε χαραγμένος στη μνήμη μου:
«Δίχως στρατό, δίχως συνοδεία, μόνος θα μακελέψεις
Με πανουργία και με τα χέρια σου, του βασιλιά τούς δολοφόνους.»

Κορυφαίος
Γιατί λοιπόν αγνοείς τα λόγια του θεού Απόλλωνα;

Ορέστης
Τι ακριβώς υπαινίσσεσαι;

Κορυφαίος
Ιδού η ερμηνεία του χρησμού: θα παρουσιαστείτε στο παλάτι εκ μέρους του Φανοτέος από την Φωκίδα, που είναι ο καλός φίλος του Αιγίσθου και της Κλυταιμνήστρας, και να πείτε πως τους φέρνετε ένα σημαντικό νέο: τον θάνατο του Ορέστη.

Ορέστης
Τον θάνατό μου;

Κορυφαίος
Ακριβώς! Τον θάνατό σου με τα μάτια της Πυθίας: ένα μοιραίο ατύχημα στην αρματοδρομία.

Ορέστης
Μα θα πρέπει να πω ψέματα;

Κορυφαίος
Το ψέμα τούτο θα σε προστατέψει από την οργή τους και θα σου επιτρέψει να δράσεις πιο ελεύθερα. Αναγγέλλοντας τον θάνατό σου, χαρίζεις στον εαυτό σου την ευκαιρία να ζήσεις κι έτσι να φέρεις εις πέρας το σχέδιό σου. Θα μπορούσες να τους δείξεις έναν αμφορέα με την τέφρα του Ορέστη και, μες τη χαρά τους, δεν θα δουν τη φλόγα των ματιών σου, που θα τους κάψει με την πρώτη ευκαιρία.

Πυλάδης
Η πανουργία σας είναι αντάξια του χρησμού! Τι λες κι εσύ Ορέστη;

Ορέστης, με τόνο σοβαρό.
Νομίζω πως πρόκειται πραγματικά για πανουργία.

Κορυφαίος
Οι εχθροί σου ενήργησαν με πολύ χειρότερο τρόπο για τον πατέρα σου, τον βασιλιά μας.

Ορέστης
Δεν αγωνίζομαι με τη μέθοδο των εχθρών μου.

Κορυφαίος
Κι όμως, κάθε στρατηγός οφείλει να γνωρίζει την τακτική των εχθρών για να τους πολεμά καλύτερα.

Ορέστης
Να τους πολεμά, ναι! Όχι για να τους αντιγράφει!

Κορυφαίος
Πρέπει να τους μισείς, ωστόσο.

Ορέστης
Μετά τον θάνατο του πατέρα μου, είν’ αλήθεια. Μα γεννήθηκα για ν’ αγαπώ, όχι για να μισώ.

Κορυφαίος
Μόνον που αν δεν χρησιμοποιήσετε την ψευδή αυτήν πρόφαση, θα συλληφθείτε και θα καταδικαστείτε δίχως έλεος. Τότε οι δολοφόνοι του Αγαμέμνονα θα συνεχίσουν να διάγουν γαλήνιες ημέρες, κακοποιώντας την αδελφή σου, την Ηλέκτρα.

Ορέστης
Ποτέ αυτό δεν θα το δεχτώ. Σιωπή. Όσο για το στρατήγημά σας, για να λειτουργήσει, θα έπρεπε η Ηλέκτρα να πεισθεί για τον θάνατό μου.

Κορυφαίος
Σωστά! Αυτό είναι αναγκαίο.

Ορέστης
Δεν θέλω να κάνω τη φτωχή μου την αδελφή να υποφέρει από τον φανταστικό θάνατό μου. Ξέρω από τον δάσκαλό μου πόσο ευαίσθητη είναι. Και δεν μπορώ να υποπέσω σ’αυτό.

Κορυφαίος
Εκείνη ήδη υποφέρει. Όσο για το σώμα, το δεύτερο έγκαυμα θα σβήσει την οδύνη τού πρώτου. Η οδύνη της σκέψης θα εξαφανίσει την οδύνη της πραγματικότητας.

Ορέστης
Πώς μπορείς να σκέφτεσαι έτσι; Η Ηλέκτρα είναι μεγάλη ψυχή και γι’ αυτό θα υποφέρει πιο πολύ. Θα προτιμούσα καλύτερα να βγάλω τα μάτια μου από να την κάνω να υποστεί αυτό το ανθρώπινο βασανιστήριο.

Κορυφαίος
Η ένταση μιας σχέσης αποτιμάται από την αντίσταση του σημείου ρήξης της.

Ορέστης
Η Ηλέκτρα ποτέ δεν θα σπάσει!

Πυλάδης
Δέξου, Ορέστη! Είναι το μόνο μέσο για ν’ ακολουθήσουμε τον δρόμο που χάραξε ο θεός Απόλλων.

Ορέστης, σκεφτικός.
Έτσι ο θάνατός μου θα γίνει ο Δούρειος Ίππος μας.

Κορυφαίος
Ακριβώς!

Ορέστης
Διασχίζεις τον λαβύρινθο έτσι, σκεπτόμενος ως ένας Δαίδαλος της στρατηγικής.

Κορυφαίος
Ας πούμε καλύτερα πως δεν χάνω ποτέ το νήμα της σκέψης.

Ορέστης
Και το πνεύμα σου είναι ροζιασμένο ως κορμός ελιάς.

Κορυφαίος
Τούτο δω είναι μια αναγκαιότητα. Διότι ο κλάδος της νίκης έχει ανάγκη από τα τερτίπια του κορμού. Σιωπή. Μην ξεχνάς Ορέστη, πως ο χρόνος είναι ένα ιερό δέντρο και πως τα κλωνάρια τού μέλλοντος ζουν από τις ρίζες του παρελθόντος!

Ορέστης
Ακόμη κι αν το ήθελα, δεν θα μπορούσα! Γεννήθηκα εστεμμένος με τις συμφορές του παρελθόντος.

Κορυφαίος
Μη βλέπεις στο παρελθόν μόνο μια πηγή συμφοράς. Το παρελθόν είναι ο φύλακας της μνήμης μας. Δίχως αυτό ολόκληρη η ζωή θα έχανε την ουσία της.

Ορέστης
Στ’ αλήθεια πιστεύεις πως η ζωή μου έχει ουσία; Και της Ηλέκτρας;

Κορυφαίος
Η θεώρησή μας του κόσμου, η βασισμένη στη μνήμη μας, είναι που δίνει νόημα στη ζωή. Δίχως το πνεύμα, η ζωή είναι μια διαδοχή γεγονότων. Ένα πέρασμα μέσα στον χρόνο. Με το πνεύμα, η ζωή γίνεται δημιουργία.

Ορέστης
Η ζωή μου είναι μόνον βάσανα και αγωνίες, θάνατος και καταστροφή. Και για να υπερασπιστώ καλύτερα τον εαυτό μου, μου ζητάς να πεθάνω.

Κορυφαίος
Σου ζητώ να πεθάνεις, είν’ αλήθεια. Μα για ν’ αναστηθείς. Ζωντανός δεν είσαι παρά μόνον ένας νεκρός, νεκρός θα γίνεις ο επιζήσας! Δίχως τον θάνατο ποια θα ήταν η αξία της ζωής;

Ορέστης
Ο θάνατός μου λοιπόν θα είναι μέρος του έργου της ζωής μου!

Αυλαία.

Πηγή: http://www.lygeros.org/0183-gr.html