Η ΠΛΗΡΗΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΠΙΘΕΤΩΝ - ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ-ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ-ΙΣΤΟΡΙΚΟ-ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΠΙΘΕΤΩΝ ΚΑΙ ΟΝΟΜΑΤΩΝ - ΣΥΝΕΧΗΣ ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ - ΟΛΑ ΤΑ ΕΠΙΘΕΤΑ ΕΧΟΥΝ ΚΑΠΟΙΑ ΣΗΜΑΣΙΑ - ΤΑ ΕΠΩΝΥΜΑ ΜΑΣ ΕΙΝΑΙ ΦΟΡΕΑΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ, ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ, ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΛΗΘΕΙΑΣ - ΚΑΙ ΒΕΒΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ - Η ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΣΥΛΛΟΓΗ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΠΩΝΥΜΩΝ - ΚΑΛΗ ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗ ΣΤΟΥΣ ΦΙΛΙΣΤΟΡΕΣ ΚΑΙ ΦΙΛΟΜΑΘΕΙΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣ.
ΚΑΛΩΣ ΗΛΘΑΤΕ ΣΤΟ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟ ΜΑΣ

Πέμπτη 26 Μαΐου 2011

Ορέστης και Ηλέκτρα (Επεισόδιο 5)

Επεισόδιο 5: Ο θάνατος του Ορέστη και ο θρήνος της Ηλέκτρας
Του Νίκου Λυγερού
Μετάφραση από τα γαλλικά: Σάνη Καπράγκου

Οι γυναίκες που αποτελούν τον Χορό στέκονται όρθιες και ακίνητες, με μαύρα ρούχα, και στις δύο πλευρές της σκηνής.
Κορυφαίος
Ο Ορέστης είναι νεκρός!
Ηλέκτρα, φωνάζοντας
Ψέματα λες! Άφησέ με! Δεν μπορώ να σε πιστέψω.
Κορυφαίος
«Πρέπει» να με πιστέψεις. Ο Ορέστης δεν υπάρχει πια, σου λέω.
Ηλέκτρα
Ακόμη ένα τέχνασμα του τυράννου για να διαλύσει μέσα μου κάθε αντίσταση. Δεν θα πετύχει τίποτε.
Κορυφαίος
Ο Αίγισθος δεν έχει καμία σχέση. Ούτε κι οι πανίσχυροι θεοί, επί πλέον. Άλλος είν’ ο λόγος γι’ αυτό.
Ηλέκτρα
Ο γύπες όλοι ποτέ χορτάτοι. Δεν μπορούν να ζήσουν παρά μόνο με το ψοφίμι. Η αθανασία τους δεν είναι θείο δώρο. Αν είν’ αθάνατοι, είναι γιατί ούτε κι Άδης δεν τους θέλει.
Κίνηση φόβου από το μέρος του Χορού των γυναικών των Μυκηνών.
Κορυφαίος
Πάψε, γυναίκα! Μέσα στη συμφορά σου παραληρείς και δεν ξέρεις τι λες. Χρόνος. Αυτή τη φορά, το πεπρωμένο και μόνον αυτό, είναι υπεύθυνο. Το πεπρωμένο που βρίσκεται πάνω από τους ανθρώπους και τους θεούς.
Ηλέκτρα
Το πεπρωμένο επινοήθηκε μόνο και μόνο για να δικαιώσει την αθλιότητα και τη δυστυχία.
Κορυφαίος
Τι λες; Τρελάθηκες; Το πεπρωμένο είναι η θεμελιώδης αρχή του κόσμου.
Ηλέκτρα
Τι μπορεί ν’ αξίζει μια αρχή που δικαιολογεί τα αδικαιολόγητα και που ανέχεται τα αφόρητα;
Κορυφαίος
Το πεπρωμένο δεν μετέχει σε καμία πράξη. Κάθε πράξη είναι ένα μέρος του πεπρωμένου. Το πεπρωμένο «είναι»!
Ηλέκτρα
Τι αξίζει η υπέρτατη τούτη ύπαρξη αν αρνείται το ουσιαστικό μας δικαίωμα: τη ζωή;
Κορυφαίος
Κάνεις λάθος. Η ζωή δεν είναι δικαίωμα. Είναι χρέος που έχουμε στον χρόνο…
Ηλέκτρα
Κι επειδή οι θεοί είναι τοκογλύφοι μάς κάνουν να πληρώνουμε πολύ ακριβά.
Κορυφαίος, με συμπόνια.
Ηλέκτρα, ο Ορέστης είναι νεκρός! Άτακτη κίνηση του χορού.
Ηλέκτρα, απελπισμένη.
Αχ! Αχ! Ορέστη!! Αδελφέ μου αγαπημένε… Μοναδική μου ελπίδα. Σιωπή. Μ’ αυτό το νέο πέφτουν νεκρά τα χέρια μου. Η τελευταία φλόγα της ζωής μου μόλις έσβησε. Ήταν η μόνη ύπαρξη της φαμίλιας μου που δεν είχε αγγιχτεί από το κακό.
Κορυφαίος
Η αγνότητα δεν είναι αυτού του κόσμου. Γι’ αυτό και το λευκό δεν είναι χρώμα.
Ηλέκτρα
Είν’ αλήθεια! Αυτός ο κόσμος έγινε για το μαύρο˙ το χρώμα για τα κουρέλια της ζωής. Χρόνος. Ο πατέρας μου στις σκιές, οι αδερφές μου στο ημίφως κι η μάνα μου στο σκοτάδι. Χρόνος. Και τώρα εσύ μου αναγγέλλεις πως ο αδερφός μου είδε το λυκόφως … Πώς να μην είσαι τυφλός με όλο αυτό το σκοτάδι;
Κορυφαίος
Εμείς βλέπουμε μόνον ό,τι μπορούμε.
Ηλέκτρα
Γι αυτό, λοιπόν, εγώ δεν βλέπω παρά μόνον τη δυστυχία;
Κορυφαίος
Όχι, Ηλέκτρα, δεν φταις εσύ. Είν’ η κατάρα που έπεσε πάνω στο σπίτι των Ατρειδών.
Ηλέκτρα
Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία, σίγουρα λες την αλήθεια! Χρόνος. Πρώτα ο πατέρας μου, θύμα της δειλίας και της αχρειότητας, και τώρα ο αδερφός μου, θύμα του πεπρωμένου.
Κορυφαίος
Μην εμπλέκεσαι στα πάντα! Το παίγνιο του θανάτου δεν είναι και τόσο απλό. Όλοι οι οβολοί δεν είναι αξίας.
Ηλέκτρα
Γιατί με κάνεις να υποφέρω μιλώντας με γρίφους; Πώς πέθανε; Ποιος έκοψε το νήμα της φτωχής του ζωής; Σε έναν τόνο πιο σταθερό. Απαιτώ να εξιστορήσεις τη μοίρα αυτού που καθώς δεν μπόρεσε να ζήσει μέσα στην ευτυχία, είναι άξιος με το μεγαλοσύνη της δυστυχίας του.
Κορυφαίος
Δύο ξένοι από τη Φωκίδα ήρθαν εκ μέρους του Φανοτέος για να κάνουν την αναγγελία. Ο αδερφός σου, ο γενναίος Ορέστης, είχε πάει στου Δελφούς για να λάβει μέρος στα Πύθια. Γράφτηκε στο πένταθλο και νίκησε σε όλους τους αγώνες: στο άλμα, πήδηξε σαν σπίθα, στο τροχάδην, ήταν γρήγορος σαν αστραπή, στην πάλη, πήρε φωτιά, στην πυγμαχία χτυπούσε σαν κεραυνός και στον δίσκο, τέλος, η βολή του έφτασε στον ήλιο. Χρόνος. Οι νίκες του ήταν αντάξιες της δόξας του δασκάλου του πολέμου, που ήταν ο πατέρας του ο Αγαμέμνων.
Κίνηση θαυμασμού από τον Χορό.
Ηλέκτρα
Πόσο σκληρή είν’ η μοίρα! Περιμένει το πέταγμα των ανθρώπων για να τους γκρεμοτσακίσει καλύτερα!
Κορυφαίος
Οι θεοί καλούν κοντά τους τούς πιο γενναίους από μας …
Ηλέκτρα, τον διακόπτει.
Οι θεοί είναι απάνθρωποι!
Κορυφαίος
Μόνον που εκείνοι δεν έχουν καμία εξουσία πάνω στο πεπρωμένο. Κι αυτό είχε αποφασίσει πως την επομένη θα ήταν η ώρα του Ορέστη!
Ηλέκτρα, δυστυχής.
Την επομένη …
Χειρονομία συμπόνιας από το μέρος του Χορού.
Κορυφαίος
Ναι, την επομένη, τη μέρα της αρματοδρομίας. Χρόνος. Είναι εδώ, ολόρθος, έτοιμος να εφορμήσει. Έρχονται από την Κνωσσό, τη Φαιστό, τη Σπάρτη και το Πήλιο, καθώς και από την Τύρινθα, από τις Μυκήνες κι από το Άργος, μα και από τη Θήβα, την Ιταλία και την Πύλο, τη χώρα του σοφού Νέστορος. Είναι οι δέκα καλύτεροι ηνίοχοι από τη γη του Ηλίου. Με το νεύμα των κριτών, ρίχτηκαν σαν ένας άνθρωπος, δεμένοι από τη μοίρα. Μέσα σ’ αυτό το υπεράνθρωπο κύμα, οι άντρες και τ’ άλογα μεταμορφώνονται, σε κενταύρους, οι άμαξες μπερδεύονται, οι άξονες αγγίζονται μεταξύ τους και οι τροχοί τρίζουν από τη δύναμη της σύγκρουσης.
Ηλέκτρα
Σε όλον αυτόν τον πάταγο, πώς θα μπορούσε ο Ορέστης ν’ ακούσει το χτύπημα του πεπρωμένου;
Κορυφαίος
Αυτό το τελευταίο χτυπάει την ώρα του στον έκτο γύρω. Μέσα στην παραφροσύνη των αλόγων, δύο άμαξες διαλύονται, γεμίζοντας συντρίμμια τον ιππόδρομο. Ο Ορέστης, θέλοντας ν’ αποφύγει τους πληγωμένους ηνιόχους, σπάει τον άξονά του και πέφτει. Μα το αριστερό του πόδι που γαντζώθηκε στα ηνία τον τραβά στο χάος. Το κορμί του, που σερνόταν στο χώμα, ήταν εκείνο ενός γδαρμένου που θέλει να πεθάνει, τόσο ο πόνος ήταν αβάσταχτος.
Κίνηση φρίκης από την πλευρά του χορού.
Ο Ορέστης, όμως, παραμένει σιωπηλός. Όταν εν τέλει απελευθερώθηκε από τα δεσμά του, δίχως ζωή, κοιτάζει τον ουρανό.
Ηλέκτρα
Αχ! Σε ικετεύω, σταμάτα εδώ την αφήγησή σου. Θέλω να πεθάνω …
Κορυφαίος
Μόλις έσβησε η ψυχή του, μια πυρά ανάλωσε το κορμί του. Και τούτη είναι η θλιβερή τέφρα που οι ξένοι από τη Φωκίδα έφεραν πίσω να ταφεί στη γη των προγόνων του.
Ηλέκτρα, καταβεβλημένη.
Γιατί τούτ’ η γη δεν είναι παρά μόνον πόνος και κόπος; Οι συμφορές μας δεν θά ’χουν ποτέ λοιπόν τέλος;
Κορυφαίος
Όλα έχουν ένα τέλος, μας δίχως να ξέρουμε ποιο.
Ηλέκτρα
Πώς ν’ αντέξεις μια τέτοια μανία της μοίρας; Γιατί να μην έχουμε το δικαίωμα κι εμείς να γευτούμε μια στιγμή ευτυχίας; Έχω πολύ βασανίσει τη μνήμη μου, δεν έχω ούτε μια λευκή ανάμνηση. Τούτη τη φορά, η τελευταία ελπίδα της πέταξε, η φυλή μας είναι καταραμένη οριστικά.
Κορυφαίος
Η δυστυχία σου είναι απέραντη, το ξέρω, όμως ακόμη δεν έχουν όλα χαθεί …
Ηλέκτρα
Τι παράξενα λόγια! Ο Ορέστης είναι νεκρός και εσύ διαβεβαιώνεις πως δεν έχουν όλα χαθεί. Χρόνος. Δεν βλέπεις, λοιπόν, πως εγκατέλειψα τον κόσμο τούτο για πάντα; Ο αδερφός μου χάθηκε κι ερημώθηκε ο κόσμος.
Κορυφαίος
Το πνεύμα του Ορέστη θ’ αγρυπνά πάνω σου.
Ηλέκτρα
Και ποιος θ’ αγρυπνά πάνω του; Όλη του η ζωή έγινε στάχτη, όλη του η δύναμη χωράει σ’ ένα δοχείο. Πες μου, ξέρεις που βρίσκεται τώρα;
Κορυφαίος
Οι άντρες από τη Φωκίδα τη φύλαξαν κι στη συνέχεια θα παραδοθεί στους άντρες τού παλατιού, καθώς θ’ αναμένει την «τελετή».
Ηλέκτρα
Αθηνά, έλα να με βοηθήσεις! Όπως κι η Ηλέκτρα, οι γυναίκες του Χορού τείνουν τα χέρια στον ουρανό κατά τον μυκηναϊκό τρόπο. Μην τους αφήσεις να μιάνουν τη στάχτη του αδερφού μου. Πρέπει να την ξαναπάρω το ταχύτερο.
Κορυφαίος, γεμάτος ανησυχία.
Όχι, ο κίνδυνος είναι πάρα πολύ μεγάλος! Κι έπειτα δεν θα μπορούσες να πας μόνη σου εκεί. Μια απερίσκεπτη κίνηση εκ μέρους σου και κανείς πια δεν θα μπορέσει να σε σώσει από την βασιλική οργή.
Ηλέκτρα
Τι σημασία έχει η ζωή μου αν ο αδερφός μου δεν έχει έναν ενταφιασμό αντάξιό του.
Κορυφαίος
Πρέπει πρώτα ν’ ασχοληθούμε με τους ζωντανούς.
Ηλέκτρα
Κι όμως ο θάνατός μας είναι πολύ μακρύτερος από τη ζωή μας. Εκτός κι αν θέλεις να μιλήσεις για τους τυράννους.
Κορυφαίος
Περί αυτού πρόκειται.
Ηλέκτρα
Μάντης είσαι; Η μήπως καταλαβαίνεις τις σκέψεις μου.
Κορυφαίος
Δεν καταλαβαίνω τίποτε από την τέχνη του μεγάλου Κάλχα. Απλώς, δεν σταματώ να σκέφτομαι και μερικές φορές οι σκέψεις μου συμπίπτουν με των άλλων.
Ηλέκτρα
Τότε, ξέρεις τι έχω κατά νου.
Κορυφαίος
Νομίζω.
Ηλέκτρα
Ο αδερφός μου νεκρός, δεν μου απομένει πια παρά να σκοτώσω τον τύραννο με τα ίδια μου χέρια. Κι αν αποτύχω, θ’ αυτοκτονήσω.
Κορυφαίος
Αυτό ακριβώς είναι το σχέδιο που σου αποδίδω.
Ηλέκτρα
Είναι το μόνο σχέδιο που μπορεί ν’ αντέξει η ψυχή μου. Χρόνος. Μόνον αυτό μπορεί να μ’ εμποδίσει να βάλω τέλος στις μέρες μου πάνω στη γη.
Κορυφαίος
Ηλέκτρα, αυτό δεν είναι παρά μόνον η αυγή της ζωής σου!
Ηλέκτρα
Δεν μου άφησαν το δικαίωμα να ζήσω με τον Ορέστη. Θα πάρω εκείνο του θανάτου κοντά του.
Η Ηλέκτρα κινείται αργά ως τη δεξιά πλευρά της σκηνής και κάθεται. Ο Κορυφαίος βγαίνει από την άλλη πλευρά. Και ο Χορός των γυναικών των Μυκηνών συγκεντρώνεται στο κέντρο της σκηνής και εκτελεί έναν χορό θρήνου.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Related Posts with Thumbnails